De avondklok: een heel oud fenomeen
DROP 132
MAART, 2021
Geschiedenis
Cultuur
Wonen & Leven
Door Nienke Ten Hoor-Aukema
De oorsprong ligt in de Middeleeuwen. Toen communiceerden de wereldlijke en kerkelijke overheid meestal via klokken die de mensen in de stad en ommelanden konden bereiken. De avondklok werd geluid om aan te geven dat de stadspoorten werden gesloten; de poortwachters leverden de sleutel in bij een overheidsdienaar. Tot de morgenklok in de
daaropvolgende ochtend kon niemand de stad meer in of uit. Zo werd gevaarlijk gespuis buiten de poorten gehouden.
Het luiden van de stadsklok was vaak ook een signaal voor andere beperkingen, waaronder het verplicht dragen van een lantaarn en het afdekken van de vuren (couvre-feu, en het Engelse curfew) om stadsbranden te voorkomen. Een reëel probleem in de steden met dicht tegen elkaar aan gebouwde houten huizen waren de nachtelijk vuren. Één overspringende vonk kon de stad in lichterlaaie zetten. De schade en de ellende waren dan enorm. Daarom patrouilleerden nachtwakers door de smalle, donkere straatjes. Burgers zonder specifieke toestemming werden geacht binnen te blijven.
” Zodra eenieder na het luiden van de avondklok binnen was, werd er thuis een stevig bord pap geserveerd. De klok kreeg dus de bijnaam de papklok. “
Ja, de overheid kan tegenwoordig de avondklok ook opleggen in uitzonderlijke gevallen zoals een noodtoestand ter bescherming van de bevolking. Het kan gaan om een pandemie zoals Covid-19, een ramp of zoals tijdens de Tweede Wereldoorlog ‘in oorlogstijd’. Een avondklok kan worden opgelegd aan de gehele bevolking, maar soms ook alleen aan specifieke bevolkingsgroepen.
Het Outbreak Management Team (OMT) wilde al in september 2020 een avondklok instellen ter bestrijding van de coronacrisis. In andere landen, bijvoorbeeld in Frankrijk, was de avondklok al ingevoerd. De Nederlandse regering besloot echter anders, omdat dit aan de spertijd van de Tweede Wereldoorlog zou doen denken, maar op 20 januari 2021 kondigde het demissionaire kabinet-Rutte III alsnog een landelijke avondklok aan.
(Dit is een deel van het gehele artikel)
Wil je het hele artikel lezen?
Word lid van DROP Magazine!